ویژه نامه حمایت از کالای ایرانی

مقام معظم رهبری: ما باید کاری کنیم که کالای ایرانی به عنوان یک کالای محکم، مطلوب، زیبا، همراه با سلیقه و بادوام در ذهن مصرف کننده ی ایرانی و غیر ایرانی باقی بماند. این باید همت مجموعه کارآفرینی و کارگری و متصدیان این امر باشد. البته این کار، پیش نیازهائی دارد. ممکن است آموزش مهارت های لازم، دوره های ایجاد مهارت لازم باشد - که اینها کار دستگاه های دولتی و امثال دولتی است - لیکن باید هدف این باشد. کارگر ایرانی آنجائی که ذوق خود را به کار می برد، سلیقه خود را به کار می برد و سرپنجه ماهر خود را به کار می برد، کار جالب و تماشائی از آب در می آید.

1. تاریخچه تولید ملی و تولید داخلی

دولت و نهادهای حاکمیتی هم باید هر گونه حمایت از تولید کنندگان داخلی مانند ارائه تسهیلات و یارانه و تغییر در سود های گمرکی و معافیت های مالیاتی را منوط به افزایش مستمر و مستند کیفیت تولیدات کنند. صرفاً در چنین صورتی است که اقتصاد ایران از جا بر می خیزد و در چرخه رقابت جهانی قرار می گیرد. "تولید ملی؛ حمایت از کار و سرمایه ایرانی" نشان می دهد که "جهاد اقتصادی" عنوانی کلی بوده و "تولید ملی؛ حمایت از کار و سرمایه ایرانی"، توضیح مبسوط تر آن جهاد اقتصادی است. به بیان دیگر، این دو نام در ادامه یکدیگر این معنا را به ذهن متبادر می کنند که "جهاد اقتصادی" هرگز محقق نخواهد بود جز از طریق "تولید ملی" و تولید ملی هم صرفاً با "حمایت از کار و سرمایه ایرانی" میسر خواهد شد.

2. کار و تولید در قرآن کریم

کار و کوشش و اهتمام به امر تولید و توجه به کالاهای اسلامی مطلبی است که در آموزه های دین اسلام به آن توجه ویژه ای شده است. این امر از مواردی است که در استقلال اقتصادی و پیشرفت جامعه از اهمیت والایی برخوردار است. قرآن راه کارهایی را که موجب توسعه اقتصادی می شود بیان نموده است که به دو دسته معنوی (مانند انفاق، تأثیر تقوی در توسعه اقتصادی، نفی سبیل کفار بر مسلمین) و اقتصادی (مانند توسعه اقتصادی، تشویق به صنعت و تکنولوژیو... تقسیم بندی می شود. این بستگی به افراد جامعه دارد که با توجه به تفاسیر آیات که مفسران آنها را بررسی کرده اند و داشتن ایمان و اعتقاد به خدا و کتاب وحی بتوانند آنها را در زندگی و جامعه به کار گیرند تا در تمام مراحل زندگی به موفقیت دست پیدا کنند و این رشد و توسعه زمانی اتفاق می افتد که جوامع اسلامی متکی به خود باشند. لازمه این کار بی توجهی به استهزاء و تهدید کفار و غرب و ایمان به خداوند با توجه با آیات قرآن است.

3. کار و تلاش در روایات و سیره اهل بیت علیهم السلام

شایسته و مفید بودن، از ویژگیهای کار در نظام اقتصادی اسلام است؛ یعنی کسی که کاری انجام می دهد باید به حال جامعه کنونی و آینده مفید باشد و مخالف با اخلاق و اهداف تربیتی اسلام نباشد و از کارهای پراکنده و بی فایده بپرهیزد و وقت و نیروی خود را به هدر ندهد. در سیره پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم فعالیت های اقتصادی افراد، ارزش بالایی دارد. آن حضرت کارگران و تولیدکنندگان در عرصه اقتصادی را چنان تشویق می کند که در طول تاریخ جوامع بشری، هیچ فرقه و مذهبی چنین جایگاهی برای اساسی ترین رکن جامعه، یعنی تأمین کنندگان حیاتی ترین کالای اقتصادی، قائل نشده اند. از منظر حضرت محمد صلی الله علیه و آله وسلم تمام فعالیت های یک مسلمان می تواند نوعی ارتباط با آفریدگار جهان محسوب شده و علاوه بر ارزش اقتصادی و دنیوی، از پاداش های معنوی نیز درجهان آخرت برخوردار می باشد. آری کار برای خدا، نقش مهمی در شکل دادن به رفتار اقتصادی انسان دارد. به علاوه این انگیزه می تواند قوای جسمی و روحی وی را در فعالیت های اقتصادی چند برابر نماید؛ به خاطر هدف والای وی، کار او نیز مقدّس خواهد شد.

4. تولید ملی از منظر معمار انقلاب حضرت امام خمینی (ره)

امام خمینی (ره) بر ضرورت استقلال اقتصادی تکیه فراوان داشته و عدم خودباوری و القائات مستکبران مبنی بر عدم ادامه حیات بدون وابستگی به آنان را خطر بزرگ برای جامعه می داند و استقلال و عزت مسلمین را در گرو استقلال اقتصادی آنان می شمارند. از فحوای کلام امام می توان دریافت که ضرورت استقلال اقتصادی برای ایشان تا آنجا حائز اهمیت است که استقلال کشور را نجات کشور در تمام زمینه ها به ویژه در عرصه های اقتصادی وصنعتی می دانند و به دور از هر نوع تعارف می فرمایند:«من دست و بازوی همه کسانی که بی ادعا و مخلصانه در صدد استقلال و خودکفایی کشورندرا می بوسم» (صحیفه امام،ج 21،ص 233) این سخن و سخنان دیگری که مجال ذکر تمام آنها نیست هر یک به نوعی زوایایی از اندیشه های امام راحل درباره ضرورت استقلال اقتصادی و تلاش فراگیر آحاد ملت برای دستیابی به این امر خطیر را آشکار می سازد.

5. تولید ملی و حمایت از کالای ایرانی از منظر مقام معظم رهبری

مقام معظم رهبری:ما باید تولید ملی را افزایش بدهیم، تقویت کنیم؛ عادت کنیم به مصرف تولیدات داخلی؛ عادت کنیم به بالا بردن کیفیت تولیدات داخلی، که البته در این مورد مسئولین دولتی و همچنین قانونگذاران وظائف سنگینی دارند. من نسبت به مسئله مدیریت واردات به دولتی ها سفارش کردم؛ الان هم تأکید می کنم. من نمی گویم واردات متوقف بشود؛ چون یک جاهائی لازم است که واردات انجام بگیرد؛ اما واردات باید مدیریت بشود. یک جائی واردات مطلقاً نباید بشود؛ یک جاهائی باید انجام بگیرد. با مدیریت، واردات انجام بگیرد. البته مسئولین محترم دولتی به من گفتند که قوانینی که مجلس تصویب کرده، به ما اجازه نمی دهد جلوی واردات را بگیریم؛ من خواهش می کنم این قضیه را حل کنند. اگر واقعاً قانونی وجود دارد که دولت را ممنوع می کند از جلوگیری از واردات، این قانون را اصلاح کنند؛ جوری باشد که مدیریت بشود. باید تولید ملی بالا برود.

6. حمایت از کالای ایرانی در سیره علماء و بزرگان

حضرت آیت الله مرعشی هیچ وقت لباس خارجی به تن نمی کرد و از خیاط می خواست که با پارچه های تولید داخل برایش لباس بدوزد. آن موقع در ایران دکمه تولید نمی شد و خیاط از دکمه خارجی استفاده کرده بود، ایشان از خیاط خواسته بودند که با قیطان دکمه درست کنند. شهید مدرس بسیار مقید به مصرف تولیدات داخلی و حمایت از تولیدکنندگان داخلی بود؛ به ایشان ایراد می گیرند که چرا عبای کرباسی می پوشید و عبای بهتری استفاده نمی کنید، می گویند هر زمانی که یک ایرانی عبای بهتری درست کرد، من از همان عبا استفاده می کنم. شهید مدرس بر توجه به تولید داخلی و استفاده از کالای داخل تاکید داشت. این شهید بزرگوار لباس، کفش، عبا و عمامه اش از تولید داخل بود.

7. نقش دولت و نهادهای دولتی در حمایت از کالای ایرانی

وظیفه ای که دخالت دولت اسلامی را در اقتصاد ایجاب می کند، عمران کشور است که از ضروریّات جوامع انسانی در طول تاریخ و به ویژه در زمان حاضر است. دولت می تواند سهم بخش های مهم تولید (صنعت، کشاورزی و خدمات) و تأثیر هرکدام بر روند توسعه را به جامعه نشان دهند تا عوامل تولید به نسبت صحیحی در این بخش ها توزیع و بهترین استفاده ممکن از آنها به عمل آید. از سوی دیگر ترغیب مردم به استفاده از کالاهای داخلی و معرفی کالاهای با کیفیت و اصلاح فرهنگ و الگوی مصرف کالاهای خارجی یکی دیگر از وظایف خطیر مجموعه دولت است. چرا که اطلاع رسانی در این زمینه می تواند در تنظیم بازار و جلوگیری از تضییع حقوق تولیدکنندگان و مصرف کنندگان مؤثر باشد و با حرکتی ملی لطمات وارده از جانب قاچاق به تولید داخلی و حقوق مصرف کنندگان را کاهش دهد. 

8. نقش مردم در تولید داخلی و کالای ایرانی

تبدیل مصرف تولیدات داخلی در میان مردم به یک عادت، فرهنگ و در مرتبه ی بالاتر یک فریضه، امری است که مطالعه و بررسی، همکاری جمعی مردم، دولت، تولیدکنندگان و طراحان و برنامه ریزان را طلب می کند. بر هر ایرانی لازم است اراده کند حداکثر تأمین سبد خوراک خانواده را از محصولات ایرانی صورت دهد. اگر در بازار دو محصول ایرانی و خارجی دیدیم (حتی اگر ظاهر محصول خارجی اندکی مطلوب تر از محصول ایرانی بود) خرید از محصول ایرانی داشته باشیم که این توسعه بازار محصولات ایرانی قطعا منجر به سرمایه گذاری تولید کنندگان بر بهبود کیفیت ذاتی و ظاهری محصولات خواهد شد. بسیج عمومی مردم برای تشویق به مصرف کالاهای داخلی یکی از این وظایف است. به نوعی برای پررنگ کردن توجهات به این مسأله باید وجدان عمومی جامعه را به آن حساس کرد.

9. کالای ایرانی و تولید داخلی، ستون فقرات اقتصاد

مقام معظم رهبری: «مشکلاتی که وجود دارد اولاً با گفتن و حرف زدن حل نمی شود؛ اقدام و ابتکار و عمل لازم است. ثانیاً [حل] مشکلات مجموعه اقتصادی کشور را در درون کشور باید پیدا کرد؛ ستون فقرات هم عبارت است از تولید؛ ستون فقرات اقتصاد مقاومتی که ما عرض کردیم، عبارت است از تقویت تولید داخلی...». اگر ساخت داخلیِ قدرت در کشور در همه زمینه ها از جمله و بخصوص در زمینه اقتصادی، ساخت مستحکمی باشد، همه مسائل را با طرف های گوناگون می شود مذاکره کرد؛ انسان منتها از موضع قدرت مذاکره می کند، نه از موضع نیاز، نه از موضع احتیاج که زبان دشمن را دراز کند، دائم شرط و شروط بگذارد، دائم حرف بی ربط و مفت بزند؛ بنده علاج را در این می بینم. من می گویم -روز اول سال هم این را گفتم - همه بایستی همه همت شان را در بخش های مختلف و گوناگون برای مسأله تولید صرف کنند».

10. راهکارهای تولید داخلی و کالای ایرانی

سیاست جانشینی واردات، سیاستی است که به جای واردات و به ویژه واردات صنعتی از تولیدات داخلی آن کالاها و فرآورده ها استفاده می کند یا صنایع لازم برای تولید داخلی آن ها را فراهم می آورد. تولید در صنعت مستقل از سایر صنایع و زیرساخت های لازم برای توسعه ی آن صنعت نیست و در عین حال سرمایه گذاری و توسعه ی زیر ساخت های لازم برای گسترش تجارت آن وظیفه ی بنگاه های خصوصی نیست. این وظیفه ی دولت است که بسترهای لازم را برای شکوفایی یک صنعت در کشور ایجاد کند. در راستای حمایت از تولید ملی باید از راه ایجاد خوشه های صنعتی و حمایت از شرکت های سرمایه گذار مخاطره پذیر به گسترش تولید کشور کمک کرد و با شناخت ظرفیت های تولیدی، کالاهایی را که در آن ها مزیت نسبی داریم را صادر کنیم تا قادر باشیم با ارز حاصل از فروش این کالاها، کالاهایی را که در آن ها مزیت نسبی نداریم، وارد نماییم.

11. کالای ایرانی ساخت ایرانی

هر کالایی که از یک جامعه یا فرهنگ دیگر به جامعه ای دیگر صادر می شود بخشی از فرهنگ جامعه مبدا را با خود به جامعه مقصد منتقل می نماید و چه بسا فلسفه ی اصلی صدور و راهیابی آن کالا به جامعه مقصد انتقال همین فرهنگ جدید باشد، چرا که فرهنگ ها زیربنای اصلی هر اجتماعی را تشکیل می دهند و تنها با حاکمیت فرهنگی است که می توان بساط سلطه بر یک جامعه را پهن کرد. تبدیل مصرف تولیدات داخلی در میان مردم به یک عادت، فرهنگ و در مرتبه ی بالاتر یک فریضه، امری بسیار مبارک است که در این مجال سعی می کنیم به ابعاد و زمینه های فرهنگ سازی و ابزارهای آن اشاره کنیم. به نظر می رسد مهم ترین و حساس ترین پل ارتباطی میان مردم و برنامه ریزیان این امر، رسانه است. در دنیایی که مردم وابستگی انکارناپذیری به رسانه ها و آموخته ها و دانسته هایشان از طریق رسانه ها دارند همچنین به خاطر انتظاری که از رسانه ها، به خصوص از رسانه ملی می رود و با توجه به فرمایش امام (ره) که تلویزیون را دانشگاهی عمومی می دانستند، رسانه در تبدیل کردن مصرف داخلی به یک عادت و فرهنگ برای مردم می تواند نقشی اصولی و هدفمندی ایفا کند.

12. آسیب شناسی تولید ملی و کالای ایرانی

اقداماتی که باید در راستای اعتمادسازی در مردم برای استفاده تولیدات ملی انجام دهیم. در این میان تنها تلاش برای افزایش تولیدات داخلی کافی نیست، چرا که باید در این زمینه کیفیت نیز مورد توجه قرار گیرد تا مردم نیز در همین راستا به استفاده از تولیدات داخل رغبت داشته باشند. هم اکنون فروشندگان داخلی به مصرف کنندگان توصیه می کنند که از کالاهای خارجی به خاطر خدمات و کیفیت شان، استفاده کنند. از اول که چشم باز کرده ایم، گفته اند که کالای خارجی بهتر از نوع ایرانی آن است و از همین رو، تا چشم کار می کند انواع لوازم لوکس و ضروری خارجی در گوشه گوشه خانه هایمان جا خوش کرده، در حالی که محصولات ایرانی منتظر نگاه و عنایت هموطنان هستند تا بلکه خریداری شوند و منفعتی به جیب یک ایرانی برود.

13. فقه و احکام شرعی تجارت کالای ایرانی و خارجی

امام خمینی:بر آحاد مسلمین واجب است که از خرید و استفاده از کالاهایی که منفعت تولید و خرید آن ها عائد صهیونیست ها که محارب با اسلام و مسلمین هستند، می شود، اجتناب کنند. مقام معظم رهبری:  اگر خرید کالاهای وارداتی از کشورهای غیراسلامی و استفاده از آن ها باعث تقویت دولت های کافر و استعمارگر که دشمن اسلام و مسلمین هستند، شود و یا قدرت مالی آن ها را برای هجوم به سرزمین های اسلامی یا مسلمین در سرتاسر عالم، تقویت نماید، واجب است که مسلمانان از خرید و بکارگیری و استفاده از آن ها اجتناب کنند، بدون اینکه فرقی بین کالایی با کالای دیگر و دولتی با دولت دیگر از دولت های کافری که دشمن اسلام و مسلمین هستند، وجود داشته باشد و این حکم هم اختصاصی به مسلمانان ایران ندارد.

14. کتاب (در حمایت از تولید ملی و کالای ایرانی)

کالای ایرانی حاصل سرمایه، کار و فعالیت ذهنی است بنابراین باید با حمایت از کالای ایرانی زمینه حرکت چرخ های اقتصادی کشور را فراهم کرد تا بتوانیم به خودکفایی برسیم. رسانه ملی در این زمینه باید ابعاد مختلف این موضوع را مطرح کند و به تبیین وظایف مردم و مسؤولان بپردازد و برنامه سازان آثاری در زمینه حمایت از کالای ایرانی بر اساس آیات و روایات و راهبردها تولید کنند.

15. پایان نامه

بررسی نرخ ارز، تولید ناخالص داخلی، نقدینگی بر صادرات غیر نفتی به منظور اتخاذ سیاستهای درست جهت افزایش صادرات غیر نفتی به منظور رهایی از اتکا به درآمدهای نفتی و افزایش درآمد ملی و دستیابی به رشد اقتصادی می باشد. هر گونه نوسان غیر عادی لطمه جبران ناپذیر بر اقتصاد کشور بر جای خواهد گذاشت توجه به رونق بخش صادرات از اهمیت ویژهای برخوردار است. با توجه به این امر که کشور ایران دارای پتانسیلهای لازم جهت توسعه صادرات غیر نفتی را دارا می باشد.